Năm 2023 chứng kiến sự phát triển rực rỡ của khoa học kỹ thuật, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ sinh học và Cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Những tiến bộ này không chỉ đem lại những thay đổi đáng kể trong sản xuất và kinh doanh nông nghiệp, mà còn tác động mạnh mẽ đến tâm lý tiêu dùng lương thực, thực phẩm. Trong bối cảnh đó, sự chuyển đổi của ngành nông nghiệp nông thôn trở nên cấp bách hơn bao giờ hết trong những năm tiếp theo.
Nông nghiệp nông thôn có vị trí quan trọng và là trụ đỡ quan trọng của kinh tế
Nông nghiệp nông thôn tiếp tục đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế của Việt Nam. Dù gặp nhiều khó khăn, ngành này vẫn khẳng định vị thế quan trọng của mình. Trong năm 2023, tốc độ tăng trưởng gdp trong lĩnh vực này đạt 3,83%, cao nhất từ năm 2019.
Tăng trưởng và sản lượng: Sản lượng lương thực và chăn nuôi đã ghi nhận sự tăng trưởng tích cực. Đặc biệt, việc tăng cường xuất khẩu và mở rộng thị trường trong nước đã đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì đà tăng trưởng của ngành này.
Vai trò quan trọng của ngành nông nghiệp nông thôn
Xuất khẩu và thị trường: Mặc dù có sự giảm nhẹ trong xuất khẩu, việc bổ sung cơ sở xuất khẩu vào các thị trường lớn như: Hàn Quốc, Eu, Trung Quốc, Hoa Kỳ, và Nga đã giúp mở rộng thị trường, tăng cường lợi nhuận.
Chuyển đổi cơ cấu sản xuất: Chính phủ đã đưa ra nhiều chính sách và đề án để thúc đẩy sự chuyển đổi cơ cấu sản xuất, tập trung vào các sản phẩm có giá trị cao và cạnh tranh. Đồng thời, cũng khuyến khích nông nghiệp sạch và hữu cơ.
Tổ chức sản xuất và phát triển: Hợp tác và liên kết sản xuất ngày càng trở nên phổ biến hơn. Đồng thời, các doanh nghiệp lớn cũng đầu tư mạnh vào ngành này. Các hình thức tổ chức sản xuất được cải thiện, với sự gia tăng đáng kể về số lượng lẫn chất lượng.
Phòng chống thiên tai và thủy lợi: Năng lực phòng chống thiên tai và phát triển thủy lợi đã được nâng cao. Đồng thời, triển khai các chiến lược, kế hoạch đảm bảo an toàn cho nguồn nước và hệ thống thủy lợi.
Phát triển nông thôn và xây dựng nông thôn mới: Các nhiệm vụ giảm nghèo và cải thiện điều kiện sống đã được thực hiện một cách có hiệu quả. Đồng thời, số lượng sản phẩm Ocop đã vượt xa mục tiêu đề ra.
Thách thức và khó khăn trong nông nghiệp và nông thôn
Mặc dù có những tiến bộ, song ngành nông nghiệp nông thôn vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, hạn chế cần được vượt qua:
Xuất khẩu và chuẩn nông thôn mới: Tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản không đạt mức kế hoạch với 54-55 tỷ USD do tình hình thế giới phức tạp. Mục tiêu về tỷ lệ số xã đạt chuẩn nông thôn mới không được đáp ứng như kế hoạch.
Tổ chức và liên kết sản xuất: Các hình thức tổ chức và liên kết sản xuất chưa đạt đến mức ổn định cần thiết. Việc áp dụng liên kết theo chuỗi giá trị để thúc đẩy cơ giới hóa và ứng dụng công nghệ cao vẫn còn hạn chế.
Kết nối thị trường và chi phí Logistics: Việc kết nối thị trường và giảm chi phí Logistics vẫn chưa được thực hiện một cách hiệu quả. Kết nối liên vùng và giữa các thị trường vẫn còn rời rạc, không thông suốt.
Chính sách hỗ trợ và an toàn thực phẩm: Cụ thể hóa và tổ chức thực hiện các chính sách hỗ trợ sản xuất, kinh doanh và liên kết với tiêu thụ sản phẩm nông sản thực phẩm an toàn vẫn chậm chạp, thiếu sáng tạo.
Thách thức của ngành nông nghiệp trong thời kỳ hội nhập công nghệ
Xem thêm: Đặc điểm và vai trò của ngành công nghiệp trọng điểm tại Việt Nam
Vấn đề lâm nghiệp và rủi ro thương mại: Mặc dù vi phạm về lâm nghiệp giảm, nhưng vẫn tồn tại những điểm nóng về phá rừng và vận chuyển lâm sản trái phép. Vấn đề về rủi ro thương mại như thẻ vàng châu Âu và điều tra của Hoa Kỳ vẫn còn chưa được giải quyết.
Đổi mới công nghệ và kinh tế số: Việc đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế số và ứng dụng công nghệ cao vẫn chưa trở thành động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của ngành nông nghiệp.
Hướng phát triển mạnh mẽ và bền vững cho nông nghiệp và nông thôn
Năm 2024 là thời điểm quan trọng, đánh dấu sự thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa XIII) và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, cũng như bước đầu tiên để hoàn thành Kế hoạch 5 năm (2021-2025). Để vượt qua thách thức, nông nghiệp nông thôn cần tập trung vào:
Định hướng phát triển nông nghiệp trong thời gian tới
- Tổ chức sản xuất hiệu quả: Tổ chức lại sản xuất theo vùng, nâng cao năng suất và chất lượng.
- Phát triển thị trường tiêu thụ: Mở rộng thị trường nội địa và xuất khẩu, xây dựng chuỗi giá trị.
- Nâng cao hạ tầng và quản lý tài nguyên: Đầu tư vào hạ tầng và quản lý tài nguyên hiệu quả.
- Quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm: Tăng cường quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm.
- Đổi mới hình thức tổ chức và kinh doanh: Thúc đẩy hợp tác và liên kết sản xuất, tiêu thụ theo chuỗi giá trị.
- Đây là bước quan trọng để phát triển bền vững cho nền nông nghiệp và nông thôn trong tương lai.
Kết luận
Nhờ vào sự định hướng quyết liệt của Chính phủ, sự hỗ trợ từ các bộ, ngành và địa phương. Cùng với nỗ lực không ngừng của doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ nông dân, ngành nông nghiệp nông thôn sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ. Tín hiệu tích cực này chắc chắn củng cố vị thế quan trọng của họ trong sự phát triển toàn diện của đất nước. Trên đây là những thông tin mới nhất về ngành nông nghiệp và nông thôn mà theacademypro tổng hợp chia sẻ đến bạn đọc. Hãy theo dõi trang web thường xuyên để đọc nhiều thông tin mới nhất.